'Katerstaart' bij de kat
Heb je weleens gehoord van een katerstaart? In de Engelse literatuur noemen ze de katerstaart een ‘stud tail’. Deze huidaandoening wordt met name bij niet-gecastreerde katers gezien maar ook poezen of gecastreerde katers kunnen last krijgen van een ‘katerstaart’.
Hoewel een katerstaart regelmatig voorkomt, is er weinig over bekend. Veel eigenaren en dierprofessionals hebben er dan ook nog nooit van gehoord of komen dit probleem zelden tegen. Onder kattenfokkers en -trimmers is het fenomeen ‘katerstaart’ wel bekend.
Wat is een katerstaart?
We spreken van een katerstaart als de talgklieren van de staartklier overactief zijn. Er ontstaat hierdoor een ophoping van talg en vuil op de huid. Vervolgens kunnen de huid en talgklieren ontstoken raken. Doordat de huid uit balans en ontstoken is, zien we regelmatig een bijkomende huidinfectie met bacteriën of gisten. Hierdoor kunnen de klachten verergeren en kan de kat er ongemak, pijn of jeuk bij krijgen.
Staartklier
Langs een lijn aan de bovenzijde van de staart bevindt zich het ‘supracaudale orgaan‘, dit wordt ook wel de staartklier genoemd. Dit gebied omvat de gehele lengte van de staart en bestaat uit meerdere groepen grote talgklieren, geurklieren en speciale zweetkliertjes. Net voorbij de staartbasis is de concentratie van klieren het grootst.
Talg houdt de huid en haren soepel maar heeft ook een antimicrobiële functie. Ook de uitscheiding van feromonen kan via de talgklieren plaatsvinden. Feromonen zijn signaalstofjes waarmee boodschappen tussen dieren van dezelfde soort worden overgebracht. De talgklieren op o.a. de kin en staartbasis zijn veel groter dan elders op het lichaam en spelen een belangrijke rol in geur markering.
Wat is de oorzaak?
Het is helaas niet bekend wat de oorzaak van een katerstaart is. Mannelijke geslachtshormonen lijken een grote rol spelen omdat de katerstaart voornamelijk bij niet gecastreerde katers gezien wordt. Maar ook gecastreerde katers of poezen kunnen last krijgen van een katerstaart.
Dus er speelt meer dan alleen de hormonen…
Er zijn aanwijzingen dat algemene gezondheid, hygiëne en omgevingsverrijking ook een rol kunnen spelen. Katten met overgewicht of artrose kunnen vaak niet het hele lichaam goed schoonpoetsen. Hierdoor ontstaan zgn. ‘seborroe‘ klachten. Sommige katten hebben door andere redenen een verminderde persoonlijke hygiëne (gebitsproblemen, gedrag, stress, ziekte etc). Frustratie en verveling zijn bijvoorbeeld gevolgen van onvoldoende verrijking van de omgeving (de omgeving voldoet niet aan de wensen en behoeften van de kat) en/of onvoldoende lichaamsbeweging.
Wat zijn de symptomen van een katerstaart?
- Samengeplakte haren
- Vette vacht
- Talg en vuil ophoping op de huid en in de haren
- Mee-eters (comedones)
- Schilfers
Indien er ook een ontsteking aanwezig is:
- Rode huid
- Korsten
- Pukkeltjes
- Folliculaire casts
- Haaruitval of kaalheid (alopecia)
- Jeuk of pijn
- Bloederige wondjes
Behandeling van een katerstaart
Meeste katten met een katerstaart hoeven niet behandeld te worden. Een goede vachtverzorging is vaak al voldoende. Denk bijvoorbeeld aan wat extra hulp om de staart te verzorgen door de samengeplakte haren los te kammen en het vuil en vettigheid te verwijderen (lees hieronder hoe je dat het beste kunt doen).
Als vachtverzorging niet helpt, dan is het aan te raden om de overactieve talgklieren tot rust te brengen door middel van ‘anti-seborroe’ huidverzorgingsproducten.
Wanneer er symptomen van ontstekingen zijn, dan is het advies om een dierenarts of dermatoloog te raadplegen. Het is belangrijk dat de dierenarts ervaring heeft met dit probleem. Weet de dierenarts niet wat een katerstaart is, neem dan contact op met een dermatoloog.
Advies van dermatologen: blijf zoveel mogelijk van een katerstaart af
Dit geldt ook voor Acne bij de kat.
De huid en talgklieren zijn al overprikkeld bij een katerstaart. Door wassen, ontsmetten of het smeren van zalfjes wordt het probleem vaak alleen maar erger !
Vachtverzorging
Bij een milde katerstaart of de eerste symptomen van een katerstaart is een goede vachtverzorging of wat extra hulp hierbij al voldoende.
Door de overactieve talgklieren wordt er meer talg geproduceerd en zullen de haren ter hoogte en rondom de staartklier vettiger worden. Later plakken de haren samen, kan er vuil en talg op de huid ophogen en kunnen er schilfers in de haren blijven plakken.
Met behulp van vachtverzorging kun je meestal voorkomen dat de klachten zich verder ontwikkelen. Het is belangrijk dat de huid zoveel mogelijk met rust gelaten wordt. Neem voor advies contact op met een professionele vachtverzorger voor katten. Een overzicht van kattentrimster in de buurt vind je op www.kattentrimsters.nl
Wil je het eerst zelf proberen? Kies dan voor de juiste materialen en methode voor het vachttype van jouw kat
- Gebruik een metalen ‘combi-kam‘ of slickerborstel om voorzichtig de samengeplakte haren los te kammen
- Bij een vettige vacht kun je maïzena of rijstzetmeel gebruiken om het vettige te verminderen of verwijderen
- Een andere optie is het gebruik van een ‘droogshampoo’ voor dieren: reinigen zonder water. Dit is géén spray zoals bij mensen maar een mousse. Maxani Regular mousse is hier uitermate geschikt voor. Het bevat namelijk ingrediënten die de talgproductie op een milde en natuurlijke manier reguleren.
Zie het filmpje van Cats Only Kattensalon onder aan de pagina voor meer informatie over het gebruik van maïzena/rijstzetmeel.
Anti-seborroe behandeling
Bij meer hevige varianten van een katerstaart is het kammen en gebruik van ontvettende poeder niet voldoende. Om de overmatige talgproductie aan te pakken, wordt er in de dermatologie gebruik gemaakt van zgn. ‘anti-seborroe’ producten.
Afhankelijk van de ernst van de klachten zullen deze anti-seborroe producten in het begin 2 of zelfs 3 keer per week gebruikt moeten worden. Als de klachten zijn verminderd en/of onder controle zijn, dan volstaat een onderhoudsbehandeling van één keer per week in de regel. Echter geldt bij een katerstaart: hoe minder, hoe beter. Dus probeer altijd af te bouwen naar een zo laag mogelijke frequentie, bv. 1x per 2 of 3 weken of zelfs 1x per maand.
Voorbeelden anti-seborroe producten geschikt voor behandeling van een katerstaart:
- Maxani SeboSilk shampoo
- ICF Zincoseb shampoo
- Douxo Seb shampoo of mousse
- Dermoscent Essential 6 Sebo shampoo
Er bestaat van Zincoseb ook een spray variant. Helaas heb ik geen ervaring met dit product bij katerstaart en vind ik het lastig voorspellen of de spray effectief genoeg is. Heb jij hier wel een goede ervaring mee? Laat het me weten via Facebook of Instagram.
In onderstaand filmpje legt Wendy van Cats Only Kattentrimsalon het gebruik van maïzena of rijstzetmeel bij de vachtverzorging uit
