Comedones
Mee-eters, iedereen kent ze wel. Bij mensen zijn mee-eters verstoppingen van de talgklieruitvoergangen. Het worden ook wel verstopte poriën of comedones genoemd. Bij mensen ontstaan mee-eters vaak door een overmatige productie van talg waardoor de uitvoergang verstopt raakt of door het gebruik van cosmetica waardoor de poriën afgesloten worden.
In de normale situatie maken talgklieren talg aan dat zich via de opening van de haarzakjes (poriën) over de huid en haren verspreid. Er bestaan witte en zwarte mee-eters (zie afbeelding hieronder). Bij witte mee-eters is de huid nog gesloten maar kun je het witte talg onder het bovenste laagje opperhuid zien. Bij zwarte mee-eters is de huid geopend en droogt het talg in. Door contact met de buitenlucht kleurt het talg zwart.
Bij honden en katten zien we eigenlijk zelden witte comedones. Bij mensen kunnen deze verward worden met gerstenkorrels (milia) want ze zien eruit als witte bultjes op de huid. Ze ontstaan door een ophoping van keratine en dode huidcellen want er is geen opening naar buiten (de porie ontbreekt). In tegenstelling tot mee-eters (ophoping talg) kunnen milia niet uitgedrukt worden. Gerstenkorrels ontstaan vaak bij een droge huid.
Mensen en honden zijn natuurlijk niet hetzelfde. In de diergeneeskunde worden mee-eters gezien als verstopte poriën waarbij de opening van het haarzakje verstopt is en er geen haar meer aanwezig is. Het haarzakje is verstopt met keratine-achtig debris (afval, dode cellen) en talg.
Aan de buitenkant kunnen we mee-eters herkennen als zwarte puntjes in de huid (zgn. ‘blackheads’). Als er een ontsteking ontstaat, dan worden er vaak papels gevormd. Dit zijn rode verheven kleine plekjes in de opperhuid. Wanneer de verstopte porie geïnfecteerd raakt met bacteriën, dan ontstaat er vaak een pustel. Dit is vergelijkbaar met de puistjes die we bij mensen zien. Op de illustratie hieronder zie je links een papel en rechts een pustel.
Comedones bij honden en katten
Moet je naar de dierenarts als jouw hond of kat mee-eters heeft? Bij honden zijn er meerdere (huid)aandoeningen die mee-eters veroorzaken. Bij katten zien we eigenlijk alleen mee-eters op de kin bij feline acne of bij naaktkatten.
Bij haarloze rassen zoals de Chinese Naakthond en Sfinx is het vaak een ‘normale’ bevinding. De talgklieren zijn bij deze rassen actiever ter compensatie van het gebrek aan vacht om de huid te beschermen. Echter zien we regelmatig extreme vorming van comedones en milia bij deze rassen (zie foto hieronder). Het is dan aan te raden om een dermatoloog om advies te vragen.
Niet elke hond of kat met mee-eters is per definitie ziek, echter kunnen mee-eters een symptoom zijn van een onderliggend probleem. Dit is meestal een hormonale ziekte of huidaandoening maar kan ook gezien worden bij verminderde weerstand.
Heeft jouw hond of kat veel mee-eters, is de huid geïrriteerd en onrustig of heeft hij/zij andere klachten? Dan zou er weleens iets meer aan de hand kunnen zijn…
Mogelijke oorzaken bij de hond
- Demodex mijten (klik hier)
- Schimmelinfectie (klik hier)
- Ziekte van Cushing
- Overmaat aan oestrogenen (door bv. cysten op eierstokken)
- Gebruik van hormoonzalven zoals corticosteroïden (bij dier óf mens)
- Langdurige toediening van corticosteroïden (tablet, injectie, zalf/crème)
- Chronische kale huid
- Seborroe (klik hier)
- Idiopathische seborroe
- Vitamine A responsieve dermatose bij Cocker Spaniel
- Schnauzer comedone syndroom
- Kin pyodermie
Er zijn veel verschillende oorzaken waarbij honden chronisch kaal zijn. De huid is dan blootgesteld aan externe factoren en reageert hier op. Eén van de reacties kan de vorming van mee-eters zijn. Dit kan bijvoorbeeld gezien worden bij honden met kleurmutant alopecia, Alopecia X of andere afwijkingen van de haarzakjes (folliculaire dysplasie). Je kunt meer over kaalheid (alopecia) bij de hond lezen in het artikel ‘Help mijn hond wordt kaal!‘.
Mee-eters kunnen ook ontstaan bij aandoeningen waarbij de vorming van talg en talgproductie verstoord is. Bijvoorbeld bij idiopathische seborroe en vitamine A responsieve dermatose bij de Cocker Spaniel. Lees meer over seborroe in het artikel ‘Seborroe bij de hond‘.
Schnauzer comedone syndroom
Bij dwergschnauzers komt een acne-achtige huidaandoening voor: het Schnauzer Comedone syndroom. We weten niet precies waardoor de mee-eters ontstaan. Het is een aandoening die niet gepaard gaat met jeuk of pijn.
De mee-eters bevinden zich op de rug, tussen de schouders en het bekken. Meestal volgen de comedones de middenlijn over de rugwervels. De verwijde haarzakjes kunnen geïnfecteerd raken met bacteriën. Er ontstaan dan rode puntjes (papels), pukkels en het dier kan jeuk ervaren.
Behandeling van mee-eters
Er zijn meerdere huidverzorgingsproducten om mee-eters te behandelen. Het is echter wel belangrijk dat er eerst een diagnose wordt gesteld. Door de onderliggende aandoening te behandelen, verdwijnen de mee-eters in de regel en hoeven ze niet apart behandeld te worden.
De dierenarts kan door middel van huidafkrabsels mijten uitsluiten. Om schimmels te onderzoeken neemt de dierenarts wat monsters van de huid en vacht voor een schimmelkweek. Tegenwoordig bestaat er ook een PCR onderzoek waarbij de uitslag binnen enkele werkdagen bekend is.
Bij ziekte van Cushing heeft de hond bijna altijd systemische klachten zoals veel drinken en plassen.
De andere aandoeningen die mee-eters kunnen veroorzaken, gaan vaak gepaard met alopecia (kaalheid) en verminderde beharing of verstoring van de talgklierproductie. Bij honden met kin acne zijn er diverse mogelijke oorzaken waaronder hormonale disbalans (puberteit), verminderde hygiëne en huidallergieën.
Verder onderzoek is noodzakelijk om kleurmutant alopecia, folliculaire dysplasie en oorzaken van seborroe (verstoorde talgklierproductie) te diagnosticeren. Eén van de vervolgstappen is het nemen van huidbiopten voor weefselonderzoek. De biopten worden door een veterinair patholoog (dierenarts-specialist) nagekeken. Huidbiopten worden meestal onder algehele narcose genomen maar het is soms ook mogelijk om dit via lokale verdoving te doen.
Shampootherapie
Omdat de haarzakjes verstopt zijn is shampootherapie de beste manier om mee-eters bij honden te behandelen. Overmatig talg en vuil wordt van de huid gespoeld. Door gebruik te maken van medicinale shampoos kan de talgproductie en keratinisatie (vorming van opperhuid) hersteld of genormaliseerd worden. Let op, niet elke hondenshampoo is hiervoor geschikt.
Dierenartsen maken gebruik van zgn. ‘anti-seborroe’ shampoos. Dit zijn speciale huidshampoos voor de behandeling van seborroe. Elk merk met medicinale shampoos heeft wel een anti-seborroe shampoo. Geen enkele shampoo is hetzelfde qua samenstelling.
Welke shampoo je het beste kunt gebruiken en hoe vaak en hoe lang je moet behandelen is van meerdere factoren afhankelijk. Natuurlijk de onderliggende oorzaak maar ook de hoeveelheid en ernst van de klachten. Bij papels en pustels kan er ook goed een bijkomende huidinfectie aanwezig zijn waardoor een anti-seborroe shampoo vaak niet afdoende werkt.
Hieronder twee voorbeelden van anti-seborroe shampoos. In meeste gevallen zal 1-2 x per week wassen gedurende 2-3 weken voldoende moeten zijn. Indien de klachten binnen 3 weken niet verbeterd zijn, dan is het advies om contact op te nemen met de dierenarts of verwijzing naar een dermatoloog voor dieren te vragen.
Bij naakthonden en -katten is huidverzorging extra belangrijk en zullen er naast anti-seborroe producten ook hydraterende producten ingezet moeten worden, bv een huidconditioner voor dieren.
Maxani SeboSilk shampoo
Maxani SeboSilk is een fijne, milde en effectieve anti-seborroe shampoo. Het bevat ingrediënten die de talgproductie normaliseren, huid barrière herstellen en huid hydrateren en verzachten.
Deze shampoo is eventueel geschikt voor kortdurend dagelijks gebruik, bijvoorbeeld 3-5 dagen achter elkaar.
ICF Zincoseb shampoo
Een andere anti-seborroe shampoo is de Zincoseb shampoo van ICF. Het bevat voornamelijk ingrediënten die de talgproductie normaliseren en tevens een laag gehalte aan chloorhexidine tegen micro-organismen zoals bacteriën en gisten.
Deze shampoo zou ik niet vaker dan 2x per week gebruiken en maximaal 3 weken, daarna afbouwen of stoppen.
Elke hond reageert anders; dat kan te maken hebben met de ingrediënten van de shampoo maar ook de ernst van de klachten. Waar moet je op letten bij het kiezen van een shampoo?
- Gebruik altijd een shampoo voor honden
- Shampoos van de dierenarts zijn over het algemeen van betere kwaliteit
- Is de shampoo speciaal ontwikkeld voor behandeling van huidproblemen?
- Sommige ingrediënten zijn te heftig en kunnen bijwerkingen veroorzaken (denk bv. aan teer of hoge concentraties salicylzuur)
- Iedereen kan dergelijke producten importeren of zelf maken en vervolgens op de markt brengen.
- Houd er rekening mee dat elke shampoo een huidreactie kan opwekken. Is jouw hond erg gevoelig? Verdun de shampoo en probeer het op een stukje gezonde huid (bv. 1 op 10 verdunnen).
Bij dieren met jeuk en/of andere huidafwijkingen, is het advies om naar de dierenarts te gaan voor verder onderzoek.
Spray & mousse
Niet alle honden laten zich even makkelijk wassen. Gelukkig bestaan er tegenwoordig ook diverse huidverzorgingsproducten in de vorm van een spray of mousse (droogshampoo).
Binnen de anti-seborroe lijn voor dierenartsen bestaan er niet veel opties, namelijk maar één mousse en één spray. Beide producten kunnen ook bij katten gebruikt worden.
ICF Zincoseb spray
De Zincoseb spray is vergelijkbaar met de Zincoseb shampoo qua anti-seborroe ingrediënten. De spray bevat echter meer hydraterende en verzorgende ingrediënten en antimicrobiële peptiden tegen bacteriën.
De spray mag in het begin dagelijks gebruikt worden, wel zou ik dat niet langer dan 7-10 dagen doen. Een onderhoudsfrequentie van 1 a 2 keer per week zou voldoende moeten zijn.
Douxo S3 Seb mousse
De Douxo Seb mousse is uniek binnen de anti-seborroe producten. De mousse wordt op de droge huid aangebracht en hoeft niet uitgespoeld te worden. Dus wassen zonder water! Het bevat ook ingrediënten die de huid barrière herstellen.
Bij acute problemen kan de mousse om de dag gebruikt worden (3x/week) en voor onderhoud 1 a 2 keer per week.
Disclaimer: Sommige links in dit bericht zijn affiliatielinks. Dit betekent dat als jij op de link klikt en een artikel koopt, ik een affiliate commissie ontvang. Dit kost jou geen geld maar je helpt mij hiermee wel om deze website te onderhouden. De commissie staat los van de informatie en eventuele adviezen, deze is altijd objectief. Ik word dus niet betaald om een bepaald product te benoemen of bepaalde artikelen te schrijven.
